Drób

Zdrowie stad drobiarskich, ich odporność oraz efektywność produkcyjna stanowią fundamentalne wyzwania dla przyszłości tego sektora. Wiele chorób przenoszonych przez żywność i chorób odzwierzęcych, pojawiających się i nawracających na całym świecie, jest ściśle związane z produkcją drobiu. O wystąpieniu ogniska zatrucia pokarmowego mówimy w sytuacji, gdy co najmniej dwie osoby zapadają na tę samą chorobę po spożyciu skażonego mikrobiologicznie produktu spożywczego. Do kluczowych wyzwań branży należy opracowanie skutecznych strategii eliminacji i kontroli patogenów przenoszonych przez żywność. Równie istotne jest przeciwdziałanie zagrożeniom dla zdrowia publicznego, związanym ze spożywaniem produktów zawierających pozostałości antybiotyków oraz narastającym zjawiskiem oporności drobnoustrojów na środki przeciwbakteryjne.

Zakażenie pałeczkami okrężnicy (kolibakterioza), wywoływana przez patogenne szczepy Escherichia coli (APEC), stanowi najczęstszą bakteryjną chorobę drobiu. Może występować u ptaków w każdym wieku, przy czym APEC, jako patogen oportunistyczny, szczególnie intensywnie rozwija się w warunkach stresowych. Pierwotne zakażenie może nastąpić już w wylęgarni poprzez skażone jaja, jednak najczęściej infekcje rozwijają się w następstwie chorób immunosupresyjnych, takich jak zakaźne zapalenie kaletki maziowej, choroba Mareka czy anemia zakaźna kur. Kolibakterioza jest główną przyczyną strat ekonomicznych w globalnej produkcji drobiarskiej.

Kolejnym zagrożeniem na fermach drobiarskich są bakterie z rodzaju Salmonella, które stanowią niebezpieczeństwo zarówno dla drobiu, jak i dla ludzi. Choć jej naturalnym środowiskiem jest przewód pokarmowy, bakteria ta występuje powszechnie w przyrodzie i stanowi poważne zagrożenie mikrobiologiczne w paszy dla zwierząt, ponieważ może przetrwać w niej przez bardzo długi okres. Bakterie Salmonella odpowiadają za szereg ostrych i przewlekłych chorób u drobiu. Co więcej, zakażone stada są głównym rezerwuarem zoonotycznym, przez który infekcja może przedostać się do łańcucha pokarmowego człowieka, stanowiąc poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego. Potencjalne objawy obecności tej bakterii u ptaków to między innymi: senność, zwijanie się, spowolniony wzrost, kredowobiała biegunka, odwodnienie, spadek produkcji jaj oraz zwiększona śmiertelność. Objawy te, szczególnie na poziomie subklinicznym, mogą pozostać niezauważone i nierozpoznane jako wywołane przez bakterie z rodzaju Salmonella, podczas gdy organizm ptaka zużywa swoje zasoby życiowe na walkę z bakteriami zamiast na wzrost i produkcję. Bakterie te powodują znaczące zaburzenia w jelitach drobiu, osłabiając jego ogólny stan zdrowia.

Warto nadmienić, że Salmonella stanowi najczęstszą przyczynę chorób przenoszonych przez żywność w Unii Europejskiej - blisko jedna trzecia wszystkich przypadków w UE w 2018 roku była spowodowana właśnie tą bakterią. Potwierdza to roczny raport o trendach i źródłach chorób odzwierzęcych, opublikowany przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) oraz Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC). W 2020 roku państwa członkowskie UE odnotowały 3166 ognisk chorób przenoszonych przez żywność, które dotknęły 22 010 osób. Ponad 56% tych przypadków było związanych z bakteriami z rodzaju Salmonella.

Według danych amerykańskiego Centrum Kontroli i Zapobiegania Chorobom (CDC), w Stanach Zjednoczonych każdego roku odnotowuje się około 1,35 miliona przypadków zakażeń bakteriami z rodzaju Salmonella, a około 420 osób umiera w wyniku tych infekcji.